Không phải ai học Kiến trúc cũng đi trọn đời với đúng cái tên “kiến trúc sư”. Có người rẽ sang nội thất, có người gắn với công trường, có người chọn ở lại văn phòng, và cũng có người bỏ nghề một thời gian rồi quay lại. Con đường của ngành này hiếm khi thẳng, nhưng chính sự vòng vèo đó lại tạo nên bản sắc cho mỗi người làm nghề.
Xem thêm: việc làm xây dựng
PHẦN 1: BẮT ĐẦU TỪ KIẾN TRÚC – NHƯNG KHÔNG NHẤT THIẾT PHẢI DỪNG Ở ĐÓ
Nhiều người bước vào ngành Kiến trúc từ rất sớm, thậm chí từ những năm cấp 2, cấp 3 đã bắt đầu học vẽ, luyện khối V, tập nhìn không gian bằng tư duy hình khối. Khi đó, lựa chọn Kiến trúc giống như một lẽ tự nhiên: vì thích vẽ, vì thích sáng tạo, vì nghĩ rằng mình hợp với nghề này.
Nhưng thực tế sau khi vào trường mới cho thấy: Kiến trúc không chỉ là vẽ. Đó là một hệ thống kiến thức rất rộng, từ kỹ thuật, kết cấu, vật liệu, đến tư duy không gian, xã hội, văn hóa. Không phải ai cũng cảm thấy mình phù hợp với toàn bộ “bức tranh lớn” ấy. Và việc chuyển hướng, ví dụ từ kiến trúc sang nội thất, không phải là thất bại – mà là một lựa chọn phù hợp hơn với bản thân.
PHẦN 2: TỪ KIẾN TRÚC SANG NỘI THẤT – MỘT SỰ DỊCH CHUYỂN TỰ NHIÊN
Kiến trúc và nội thất khác nhau, nhưng không tách rời. Nếu kiến trúc giải quyết tổng thể – hình khối, công năng, mối quan hệ với bối cảnh – thì nội thất đi sâu vào đời sống bên trong: con người sử dụng không gian đó như thế nào mỗi ngày.
Chuyển sang nội thất thường đến từ mong muốn làm việc với những thứ gần gũi hơn: kích thước bàn ghế, lối đi, tủ bếp, phòng ngủ, ánh sáng, vật liệu chạm tay được. Nội thất là thế giới của chi tiết, nơi mỗi quyết định nhỏ đều ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm sống của người dùng.
Với nhiều người, nội thất là nơi họ cảm thấy “đúng chỗ” hơn: được sáng tạo nhưng vẫn gắn chặt với thực tế.
PHẦN 3: THIẾT KẾ NHÀ Ở – MỘT DẠNG BÀI TOÁN KHÓ NHẤT
Thiết kế nhà ở, đặc biệt là nhà phố và căn hộ, tưởng đơn giản nhưng lại là dạng công trình khó nhất. Lý do là vì mỗi ngôi nhà gắn với một gia đình, một lối sống, một thói quen sinh hoạt khác nhau.
Người làm nội thất nhà ở không chỉ thiết kế cho đẹp, mà phải hiểu:
- Gia đình đó sinh hoạt ra sao
- Có bao nhiêu thế hệ sống chung
- Ai là người sử dụng không gian nhiều nhất
- Họ cần sự tiện lợi hay cần cảm xúc
Đây là dạng thiết kế đòi hỏi rất nhiều sự lắng nghe và phân tích, chứ không chỉ dựa vào gu thẩm mỹ cá nhân của người thiết kế.
PHẦN 4: KIẾN TRÚC – CẢNH QUAN – NỘI THẤT: KHÁC NHAU Ở ĐÂU?
Ba lĩnh vực này thường bị nhầm lẫn, nhưng bản chất rất khác nhau.
- Kiến trúc: xử lý tổng thể công trình, hình khối, kết cấu, mối quan hệ với đô thị và bối cảnh.
- Cảnh quan: tập trung vào không gian bên ngoài, thiên nhiên, sân vườn, cây xanh, mặt nước, trải nghiệm ngoài trời.
- Nội thất: đi sâu vào không gian bên trong, công năng chi tiết, cảm giác sử dụng hàng ngày. Nội thất thường thiên về công năng và con người nhiều hơn, trong khi kiến trúc và cảnh quan thiên về tổng thể và bối cảnh rộng lớn.
PHẦN 5: ÁP LỰC CỦA NGHỀ – SÁNG TẠO KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG TỰ DO
Một trong những áp lực lớn nhất của ngành kiến trúc – nội thất là sự va chạm giữa sáng tạo và thực tế. Không phải ý tưởng nào cũng được chấp nhận. Không phải thiết kế nào mình thích cũng phù hợp với khách hàng.
Ngoài ra còn có áp lực về:
- Thời gian (deadline gấp)
- Ngân sách
- Sự khác biệt quan điểm giữa người thiết kế và chủ nhà
- Mệt mỏi tinh thần khi phải “nghĩ liên tục”
Với nhiều người, ban đêm là lúc dễ sáng tạo nhất, vì yên tĩnh và ít bị chi phối. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc thức khuya, ảnh hưởng sức khỏe – đặc biệt là với nữ giới trong ngành.
PHẦN 6: LÀM NGHỀ = TRẢI NGHIỆM SỐNG
Một điểm rất đặc biệt của ngành này là: làm nghề đồng nghĩa với việc được trải nghiệm nhiều không gian sống khác nhau. Từ nhà ở, quán cà phê, khách sạn, đến resort, du thuyền, không gian công cộng.
Mỗi dự án là một lần học:
- Văn hóa vùng miền
- Lối sống của từng nhóm khách hàng
- Cách con người sử dụng không gian trong những bối cảnh khác nhau
Chính những trải nghiệm đó nuôi dưỡng tư duy thiết kế và làm cho người làm nghề ngày càng “già” hơn về cảm nhận không gian.
PHẦN 7: KỸ NĂNG PHẦN MỀM – QUAN TRỌNG, NHƯNG KHÔNG PHẢI TẤT CẢ
Autocad, 3Ds Max, SketchUp, Vray, Corona… đều là công cụ cần thiết. Nhưng công cụ chỉ thực sự phát huy khi người dùng có tư duy chuyên môn tốt.
Nhiều người học phần mềm rất giỏi nhưng lại thiếu tư duy không gian, dẫn đến thiết kế đẹp hình ảnh nhưng khó thi công hoặc không phù hợp sử dụng. Ngược lại, người có tư duy tốt có thể học phần mềm nhanh hơn rất nhiều khi đi làm.
Điều quan trọng là: Học phần mềm sớm nhưng không phụ thuộc hoàn toàn vào phần mềm
PHẦN 8: SINH VIÊN NÊN BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU?
Với các bạn trẻ chuẩn bị hoặc đang theo học ngành này, câu hỏi quan trọng không phải là “ngành này có hot không”, mà là:
- Mình muốn làm gì trong ngành?
- Mình hợp với sáng tạo tổng thể hay chi tiết?
- Mình thích làm văn phòng hay công trường?
- Mình muốn tạo ra giá trị gì cho xã hội?
Nên đi thực tập sớm, chấp nhận bắt đầu từ việc nhỏ, học từ người đi trước và quan sát thật nhiều. Đừng chọn ngành chỉ vì danh tiếng hay vì nghe nói “kiếm tiền”.
KẾT LUẬN: ĐAM MÊ TRƯỚC – THÀNH QUẢ SẼ ĐẾN SAU
Ngành kiến trúc – nội thất không dành cho người nóng vội. Đây là nghề cần thời gian, trải nghiệm và sự bền bỉ. Nếu chỉ chạy theo tiền, rất dễ mất đi cảm hứng. Nhưng nếu giữ được đam mê, nghề này sẽ mang lại cảm giác rất đặc biệt: được nhìn thấy những gì mình tưởng tượng trở thành không gian sống thật cho người khác.
