Trong mười năm tới, ngành xây dựng sẽ không còn vận hành theo cách truyền thống như hiện nay. Những tiến bộ về công nghệ, vật liệu và quy trình thi công sẽ khiến mọi thứ thay đổi mạnh mẽ – hướng đến mục tiêu bền vững, tiết kiệm và thân thiện với môi trường. Các kỹ sư xây dựng, nhà thầu và chủ đầu tư đều đang đứng trước một làn sóng chuyển đổi tất yếu. Dưới đây là ba hướng đi chính được dự đoán sẽ định hình lại toàn bộ ngành trong thập kỷ tới.
1. Quy trình thi công thông minh và tối ưu năng lượng
- Một trong những thay đổi lớn nhất là cách chúng ta xây dựng công trình. Công nghệ in 3D quy mô lớn đã không còn là khái niệm xa vời – nó cho phép “in” ra các cấu kiện, thậm chí cả ngôi nhà hoàn chỉnh chỉ trong vài ngày.
- Ưu điểm của công nghệ này là giảm lãng phí vật liệu, rút ngắn thời gian thi công và đảm bảo độ chính xác cao hơn nhiều so với thi công thủ công.
- Song song đó, việc áp dụng các phần mềm mô phỏng năng lượng và quản lý dự án bằng AI (trí tuệ nhân tạo) sẽ giúp giảm sai sót, tối ưu nhân lực và kiểm soát lượng phát thải CO₂.
- Một số vật liệu mới như hydrogel tự phục hồi – có thể tự sửa chữa vết nứt nhỏ sau vài giờ – đang mở ra khả năng “tự chữa lành” cho công trình trong tương lai.
2. Công nghệ xanh và hệ thống giám sát môi trường
- Thay vì dùng máy móc chạy dầu, các nhà thầu có thể sử dụng thiết bị chạy điện hoặc máy bay không người lái (drone) để đo đạc, theo dõi tiến độ và kiểm tra an toàn. Cách làm này vừa tiết kiệm nhiên liệu, vừa giảm đáng kể khí thải độc hại.
- Bên cạnh đó, cảm biến IoT (Internet of Things) đang dần trở thành “mắt thần” của công trường.
- Chúng có thể đo độ rung, nhiệt độ, tiêu thụ năng lượng, hoặc thậm chí cảnh báo nguy cơ sụp lún. Dữ liệu thu được sẽ giúp các kỹ sư kịp thời điều chỉnh, đồng thời tạo điều kiện cho việc quản lý công trình theo thời gian thực – một bước tiến lớn trong công tác an toàn và bảo trì.
3. Vật liệu xanh và xu hướng tái sử dụng
- Trong khi thép, xi măng và nhựa vẫn là vật liệu chủ lực hiện nay, thì tương lai của xây dựng sẽ hướng đến những vật liệu thân thiện với môi trường hơn.
- Các loại bê tông từ sợi gai dầu, gạch làm từ sợi nấm, hoặc đất nện kỹ thuật cao đang được nhiều quốc gia thử nghiệm vì tính nhẹ, bền và khả năng cách nhiệt tốt.
- Ngoài ra, vật liệu tái chế từ các công trình phá dỡ — như gỗ cũ, bê tông nghiền, kim loại tái sử dụng — đang trở thành lựa chọn phổ biến giúp giảm chi phí và lượng rác thải.
- Không chỉ vật liệu, các hạng mục “xanh” như mái nhà phủ cây, tường xanh sinh học cũng giúp điều hòa nhiệt độ tự nhiên, giảm 40% lượng nhiệt hấp thụ và kéo dài tuổi thọ công trình gấp đôi mái thông thường.
Kết luận:
- Theo các nghiên cứu gần đây, hơn 50% nhà đầu tư toàn cầu cho biết họ sẽ tăng chi cho các dự án bền vững trong vài năm tới. Người mua nhà và khách hàng ngày càng quan tâm đến yếu tố “xanh”, sẵn sàng trả thêm cho những công trình tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường. Điều đó có nghĩa là doanh nghiệp nào chậm đổi mới sẽ sớm bị bỏ lại phía sau.
- Ngành xây dựng – vốn từng bị xem là một trong những lĩnh vực gây ô nhiễm nhất – đang bước vào giai đoạn “tái sinh”. Những kỹ sư, kiến trúc sư và chủ đầu tư tiên phong áp dụng công nghệ xanh hôm nay sẽ là người dẫn đầu của thập kỷ tới.
- Trong vòng mười năm nữa, rất có thể cách chúng ta thiết kế, lựa chọn vật liệu và dựng nên một tòa nhà sẽ không còn giống như hiện nay – mà bền vững, thông minh và thân thiện hơn với hành tinh này.
